Άρθρο του Δημητρίου Διαμαντόπουλου, Δικηγόρου Αθηνών

Εάν είσαι από εκείνους/ες που σκοπεύουν να ασκούν την δικηγορία μέχρι το βαθύ γήρας, τότε ελπίζω να το κάνεις για τα ψυχολογικά οφέλη μιας τέτοιας επιλογής, δηλαδή να παραμείνεις δραστήριος/α, δημιουργικός/η και χρήσιμος/η σε μια προχωρημένη ηλικία και όχι για λόγους αναπλήρωσης του τότε εισοδήματός σου. Όχι πως το τελευταίο δεν αποτελεί μια ευγενή επιδίωξη, απλώς, λόγω των προβλημάτων υγείας που συνήθως συνοδεύουν την τρίτη και την τέταρτη ηλικία, σίγουρα δεν είναι διασφαλισμένο ότι θα το επιτύχεις.

Έτσι, είτε έχεις θέσει ημερομηνία λήξης στην άσκηση της δικηγορίας είτε θες να διαμορφώσεις τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για την παρατεταμένη ή ισόβια άσκησή της, οφείλεις να μεριμνήσεις για την εξασφάλιση ενός εγγυημένου, δηλαδή ανεξαρτήτου επαγγελματικής δραστηριότητας, και αξιοπρεπούς εισοδήματος, το οποίο θα απολαμβάνεις κατά το γήρας και το οποίο, ει δυνατόν, θα είναι ανάλογο της ποιότητας ζωής που έχεις ή επιθυμείς να αποκτήσεις. Και για αυτό θα πρέπει να φροντίσεις όσο πιο νέος γίνεται, ώστε να έχεις περισσότερες διαθέσιμες επιλογές και να επιτύχεις καλύτερα αποτελέσματα στο τέλος.

Η βασική συνταξιοδοτική επιλογή σου παρέχεται από το κράτος και μάλιστα κατά τρόπο υποχρεωτικό.

Θα μπορείς να λάβεις μια κύρια σύνταξη με 40 χρόνια ασφάλισης στα 62 σου ή στην ηλικία, στην οποία θα διαμορφωθεί το όριο αυτό στο μέλλον, λαμβάνοντας υπόψη ότι θα αυξάνεται κατά ένα έτος κάθε 6-9 χρόνια αναλόγως της αυξήσεως του προσδόκιμου ζωής. Και εάν οι συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις είναι ανεξάρτητες της δικής σου βούλησης, εντούτοις, με βάση το υφιστάμενο σύστημα, έχεις την δυνατότητα από τώρα να επηρεάσεις το ύψος του ποσού της κύριας σύνταξης, επιλέγοντας μικρότερη ή μεγαλύτερη ασφαλιστική κατηγορία: με επιλογή της πρώτης ασφαλιστικής κατηγορίας για όλα τα χρόνια του ασφαλιστικού σου βίου η κύρια σύνταξή σου εκτιμάται ότι μετά βίας θα αγγίζει το ύψος του τότε κατωτάτου βασικού μισθού, άρα οποιαδήποτε προς τα πάνω επιλογή σαφώς θα αυξήσει το τελικό ποσό της.

Πέραν της κύριας σύνταξής σου, θα μπορείς στην ίδια ηλικία με αυτήν να λάβεις επικουρική σύνταξη και εφάπαξ βοήθημα. Η επιλογή για τα είδη αυτά παροχών ασφαλιστικής κατηγορίας μεγαλύτερης της πρώτης εκτιμάται από τους ειδικούς ότι δεν έχει ιδιαίτερο νόημα. Μοναδική εξαίρεση, κατά την γνώμη μου, αποτελεί η περίπτωση των ασφαλισμένων δικηγόρων στο Ταμείο Επικουρικής Κεφαλαιοποιητικής Ασφάλισης (Τ.Ε.Κ.Α.), οι οποίοι θα μπορούσαν να επιλέξουν μεγαλύτερη ασφαλιστική κατηγορία για τις εισφορές επικουρικής ασφάλισης και στο μέλλον πιο επιθετική κατηγορία για την επένδυση των εισφορών τους, καθώς όχι μόνο μπορούν να παρακολουθούν διαρκώς μέσα από τον ατομικό κουμπαρά τους τις συσσωρευμένες εισφορές τους και τις αποδόσεις τους, αλλά επιπλέον το κράτος έχει εγγυηθεί ότι σε κάθε περίπτωση, δηλαδή ακόμη και εάν οι αποδόσεις των επενδύσεων είναι για όλα τα χρόνια του ασφαλιστικού τους βίου μηδενικές ή αρνητικές -πράγμα απολύτως απίθανο-, οι ασφαλισμένοι αυτοί θα λάβουν κατά τη συνταξιοδότηση επικουρική σύνταξη για το σύνολο των εισφορών τους στις τότε τρέχουσες αξίες.

Αν, όμως, δεν έχεις εμπιστοσύνη στο δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα, τότε ας παραμείνεις για όλες τις κατηγορίες παροχών στην χαμηλότερη κατηγορία και ας κρατήσεις τα χρήματά σου για κάποια από τις προαιρετικές επιλογές ασφάλισης και επενδύσεων που περιγράφονται στη συνέχεια.

Η συμπληρωματική συνταξιοδοτική επιλογή που θα μπορούσες να έχεις είναι η σύνταξη ή/και το εφάπαξ από κάποιο ταμείο επαγγελματικής ασφάλισης (Τ.Ε.Α.) με την προαιρετική καταβολή εισφορών ή εκτάκτων ποσών, με τήρησή τους σε ατομικό κουμπαρά και με εποπτευόμενη από το κράτος επένδυση των συσσωρευμένων ποσών. Γράφω «θα μπορούσες να έχεις», καθώς σήμερα τέτοια επιλογή στην Ελλάδα έχουν μόνο οι έμμισθοι δικηγόροι εταιρειών, οι οποίες έχουν ήδη ιδρύσει Τ.Ε.Α. Δυστυχώς, ο Δ.Σ.Α. δεν έχει ακόμη ακολουθήσει το παράδειγμα του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών, ο οποίος πρόσφατα ίδρυσε ταμείο επαγγελματικής ασφάλισης για όλους τους ιατρούς της χώρας, ή του υπό ίδρυση Τ.Ε.Α. του Φαρμακευτικού Συλλόγου ή των από χρόνια ιδρυθέντων Τ.Ε.Α. άλλων ομάδων ελευθέρων επαγγελματιών.

Τέλος, υπάρχει πάντα και η επιλογή της ατομικής διαχείρισης από κάθε δικηγόρο των σημερινών διαθέσιμων χρημάτων του/της για την εξασφάλιση εγγυημένου εισοδήματος στο μέλλον. Τέτοια ατομική διαχείριση μπορεί να λάβει είτε την μορφή επενδύσεων (σε ακίνητα, κινητά, χρηματοπιστωτικούς τίτλους, προθεσμιακές καταθέσεις κ.λπ.) είτε, συνηθέστερα, την επιλογή ενός συνταξιοδοτικού ασφαλιστικού προγράμματος ιδιωτικής ασφαλιστικής εταιρείας, το οποίο παρέχει ένα εφάπαξ ποσό κατά τον συμφωνημένο χρόνο ή, σπανιότερα σήμερα, μία εγγυημένη περιοδική παροχή.

Όποια από τις παραπάνω προαιρετική επιλογή ή συνδυασμό προαιρετικών επιλογών και να κάνεις, ας θυμάσαι ότι των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν.