Άρθρο του Στέλιου Λεριού, Συμβούλου του ΔΣΑ

Ακαδημαϊκές υποτροφίες από το ΔΣΑ: Μία κίνηση για την αναβάθμιση του κύρους του δικηγορικού λειτουργήματος

Αν θέλουμε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι η δικηγορία τα τελευταία χρόνια έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα, τόσο σε επίπεδο κύρους, όσο και σε επίπεδο συνθηκών άσκησης του επαγγέλματος. Οι μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν είναι πολλές και ριζικές, ώστε ο δικηγόρος να έχει την κοινωνική θέση και τις συνθήκες που αξίζουν στις σπουδές και το ρόλο ενός συλλειτουργού της Δικαιοσύνης.

Το λειτούργημα της δικηγορίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την επιστημονική κατάρτιση του δικηγόρου, προϋπόθεση δε για την διατήρηση της επιστημονικής κατάρτισης αποτελεί η διαρκής επιμόρφωση. Ο δικηγόρος είναι πρωτίστως επιστήμονας, ένας άνθρωπος που επιμορφώνεται συνεχώς για να παρέχει τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες. Η χώρα, και φυσικά η δικηγορία, έχει ανάγκη τον καλά καταρτισμένο επιστήμονα. Επιπρόσθετα, στη σημερινή εποχή της εξειδίκευσης, είναι σχεδόν αυτονόητο ότι κάθε νέος επιστήμονας δικηγόρος πρέπει να συνεχίσει τις σπουδές του και μετά το προπτυχιακό επίπεδο – αναζητώντας ένα μεταπτυχιακό ώστε να εξειδικευτεί σε κάποιον τομέα δικαίου, ενίοτε προχωρώντας και σε διδακτορικές σπουδές.

Στην προσπάθεια για την διαρκή επιστημονική επιμόρφωση των δικηγόρων, κεντρικό ρόλο έχει ως εκ της θέσης του ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, ως ο μεγαλύτερος δικηγορικός σύλλογος και ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος επιστημονικός σύλλογος της χώρας. Ειδικά αν ληφθεί υπόψη ότι ένας από τους συχνότερους ανασταλτικούς παράγοντες για τη συνέχιση των σπουδών (μεταπτυχιακών ή διδακτορικών) αποτελεί και η έλλειψη πόρων, καθότι ο νέος δικηγόρος πρέπει παράλληλα με τις σπουδές να εργάζεται σκληρά ώστε να εξασφαλίσει εισόδημα. Υπό τα δεδομένα αυτά, αποτελεί παράδοξο ότι ο ΔΣΑ δε χορηγεί καν ακαδημαϊκές υποτροφίες σε νέους συναδέλφους, ώστε να μπορούν να συνεχίζουν σε μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο χωρίς δυσβάσταχτες οικονομικές θυσίες, την ίδια στιγμή που δεκάδες χιλιάδες ευρώ ξοδεύονται (ορθώς) σε πάσης φύσης ψυχαγωγικές και αθλητικές δραστηριότητες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά την πρόταση της παράταξής μας ήδη από το Νοέμβριο του 2022 για τη συζήτηση του πλαισίου χορήγησης υποτροφιών, ουδεμία πρωτοβουλία έχει ληφθεί ώστε να συζητηθεί το θέμα στο ΔΣ· το αίτημα αναβάλλεται επ’ αόριστον με προσχηματικές δικαιολογίες. Κι όμως, ενδεχόμενες αδράνειες στο πεδίο αυτό υποσκάπτουν σοβαρά οποιαδήποτε προσπάθεια επανάκαμψης της δικηγορίας ως λειτουργήματος.

Φυσικά οι αναγκαίες αλλαγές στην κατεύθυνση ανάκτησης του κύρους της δικηγορίας είναι πολλές. Κάθε σοβαρή μεταρρύθμιση οφείλει να έχει στο επίκεντρο τον τρόπο εξέτασης των νέων υποψηφίων δικηγόρων. Οι εξετάσεις για την άδεια ασκήσεως του δικηγορικού επαγγέλματος, εφόσον αναθεωρηθούν στο πρότυπο των αντιστοίχων εξετάσεων των κορυφαίων δικηγορικών συλλόγων του κόσμου, μπορούν να συνεισφέρουν σε αυτή την κατεύθυνση. Στην ως άνω πρόταση της παράταξής μας ένα σκέλος σχετίζεται άμεσα με τις εξετάσεις, καθότι προβλέπεται χορήγηση υποτροφιών με βάση τα αποτελέσματα αυτών. Μόνο αν η λήψη της άδειας επαγγέλματος γίνεται υπό ένα αξιοκρατικό σύστημα εξετάσεων, που θα αποτελεί εχέγγυο μεταξύ άλλων και για την επιστημονικότητα των εξεταζομένων, θα έχει πραγματικό νόημα η χορήγηση των υποτροφιών από το ΔΣΑ. Είναι επιτέλους ώρα, με αφορμή και αυτό, να μιλήσουμε αφενός για τον εκσυγχρονισμό της άσκησης, αφετέρου για ένα νέο, αξιοκρατικό και δίκαιο σύστημα εξέτασης, στα πρότυπα των αντιστοίχων της Ευρώπης και των ΗΠΑ, μέσα από το οποίο αναδεικνύονται καταρτισμένοι δικηγόροι, έτοιμοι να διεκδικήσουν με γνώσεις και αυτοπεποίθηση το μέλλον που δικαιούνται, από την πρώτη κιόλας μέρα.