Άρθρο του κ. Στέλιου Λεριού, Δικηγόρου, Συμβούλου ΔΣΑ στο Magazino "Με Το Δικηγόρο"

Ως δικηγόρος και συνυπογράφων της ανοιχτής επιστολής που αναφέρεται στην αναγκαία αναβάθμιση των δικηγορικών εξετάσεων, κρίνω αναγκαίο να μοιραστώ τη βαθιά ανησυχία μου για την κατάσταση του δικηγορικού σώματος στην Ελλάδα. Οι εξετάσεις για την άδεια άσκησης επαγγέλματος, ως διαδικασία, έχουν γίνει ένα σημαντικό σημείο προβληματισμού και είναι επιτακτική ανάγκη να ενεργοποιηθούμε με προτάσεις που θα διασφαλίσουν την ποιότητα και την αξιοπιστία του επαγγέλματός μας. Η τρέχουσα κατάσταση των εξετάσεων έχει δημιουργήσει μία σειρά από προβλήματα. Οι υποψήφιοι δικηγόροι καταγγέλλουν ότι οι εξετάσεις δεν προσφέρουν μια ουσιαστική αξιολόγηση των γνώσεων και των δεξιοτήτων τους. Τα υψηλά ποσοστά επιτυχίας στις εξετάσεις δεν είναι δείκτης ικανότητας, αλλά καταδεικνύουν μια διαδικασία που έχει αποτύχει να αποδώσει τις πραγματικές ικανότητες των υποψηφίων.

Είμαστε υποχρεωμένοι να αναρωτηθούμε: πώς μπορεί μια διαδικασία που δεν αξιολογεί τις αναγκαίες δεξιότητες, να θεωρείται ταυτοχρόνως και αξιόπιστη; Στην επιστολή μας αναγνωρίζονται δύο εναλλακτικές πορείες για τους ασκούμενους δικηγόρους. Η πρώτη, η κατάργηση των εξετάσεων, είναι επικίνδυνη καθώς θα οδηγούσε σε ένα κύμα υπερπληθυσμού δικηγόρων. Αυτό δεν είναι απλώς μία θεωρητική ανησυχία, αλλά μια πραγματικότητα που έχουμε βιώσει τα τελευταία χρόνια, με αποτέλεσμα τη σημαντική πτώση των αμοιβών και τη γενικότερη υποβάθμιση του κύρους του επαγγέλματος. Αντιθέτως, η δεύτερη επιλογή, η οποία είναι και η μόνη υπεύθυνη, είναι η αναβάθμιση των εξετάσεων σε ένα εργαλείο αξιολόγησης που θα συμβαδίζει με τις διεθνείς πρακτικές. Η εμπειρία άλλων χωρών, όπως οι ΗΠΑ, η Αγγλία και η Γερμανία, δείχνει ότι ένα αξιόπιστο σύστημα εξέτασης μπορεί να διασφαλίσει ότι μόνο οι πραγματικά ικανοί υποψήφιοι εισέρχονται στο επάγγελμα, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη του κοινού προς τους δικηγόρους.

Οι προτάσεις μας για την αναβάθμιση της διαδικασίας εξετάσεων είναι πολλές και συγκεκριμένες: 1. Δικαιοσύνη και Αξιοκρατία: Η νέα διαδικασία πρέπει να διασφαλίζει την αξιοκρατία και να κρίνει δίκαια τις ικανότητες του υποψηφίου. Οι διαδικασίες αξιολόγησης θα πρέπει να είναι διαφανείς, ώστε οι υποψήφιοι να γνωρίζουν ακριβώς πώς θα αξιολογηθούν. 2. Σχέση με την Πράξη: Η ένταξη πρακτικών δοκιμασιών που αντικατοπτρίζουν την πραγματική δικηγορική εργασία είναι θεμελιώδης. Η ικανότητα να συντάσσεις δικόγραφα ή να αναλύεις νομικά ζητήματα σε πραγματικές συνθήκες είναι περισσότερο σημαντική από την απλή γνώση θεωρητικών εννοιών. 3. Εξειδίκευση: Είναι απαραίτητο να ευνοείται η βαθμολογία των υποψηφίων που επιλέγουν να ειδικευτούν σε συγκεκριμένα πεδία του δικαίου. Αυτό θα τους επιτρέψει να αναδείξουν τις γνώσεις τους εκεί όπου είναι πιο ικανοί και να ενισχύσουν την ποιότητα των νομικών υπηρεσιών. 4. Επιτήρηση και Δικλείδες: Η σωστή επιτήρηση κατά τη διάρκεια των εξετάσεων είναι απαραίτητη για να διασφαλιστεί η ακεραιότητα της διαδικασίας. Μια διαδικασία που δεν έχει επιτήρηση μπορεί να οδηγήσει σε απάτες και αδικίες. 5. Επαναληπτικές Εξετάσεις: Η δυνατότητα επαναληπτικών εξετάσεων μόνο για τα μαθήματα στα οποία απέτυχαν οι υποψήφιοι θα παρέχει μια δίκαιη ευκαιρία για επιτυχία και θα αποθαρρύνει τη γενικευμένη αποτυχία. 6. Υποτροφίες και Μείωση Χρόνου Άσκησης: Η παροχή υποτροφιών στους αριστεύοντες και η μείωση του χρόνου άσκησης θα διευκολύνει την προετοιμασία των υποψηφίων. Είναι σημαντικό οι υποψήφιοι να έχουν τον χρόνο να προετοιμαστούν κατάλληλα, ώστε να μην αγγίζει ο συνολικός χρόνος άσκησης τα δύο έτη μέχρι την έκδοση των αποτελεσμάτων.

Η αναβάθμιση των εξετάσεων δεν αφορά μόνο την εξασφάλιση επαγγελματικών προσόντων, αλλά και την αναγνώριση του κύρους του δικηγορικού λειτουργήματος. Κάθε νέος δικηγόρος που πιστοποιείται μέσω ενός δίκαιου συστήματος εξετάσεων θα μπορεί να ασκεί το λειτούργημά του με αυτοπεποίθηση και ικανότητα. Οι πολίτες -οι πραγματικοί μας εντολείς- θα νιώθουν πιο ασφαλείς όταν αναζητούν νομική βοήθεια, γνωρίζοντας ότι οι δικηγόροι τους έχουν περάσει από μία ουσιαστική διαδικασία αξιολόγησης. Είναι καιρός να ξεπεράσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Η διατήρηση της υφιστάμενης κατάστασης δεν είναι μια επιλογή αν θέλουμε να εξασφαλίσουμε ένα μέλλον για το δικηγορικό επάγγελμα που θα βασίζεται στην ποιότητα και την αριστεία. Οφείλουμε να κάνουμε το βήμα προς την κατεύθυνση της ουσιαστικής μεταρρύθμισης και να ενισχύσουμε την αξιοπιστία μας ως επαγγελματίες. Η αναβάθμιση των δικηγορικών εξετάσεων θα είναι μια αποφασιστική κίνηση προς την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του κοινού στην ικανότητά μας να προσφέρουμε ποιοτικές νομικές υπηρεσίες. Ας δράσουμε συλλογικά για μια νέα εποχή δικηγορίας στην Ελλάδα, που θα στηρίζεται στην αριστεία, την αξιοκρατία και την επαγγελματική υπευθυνότητα.