Άρθρο του κ. Δημήτρη Παπαγγελόπουλου, Δικηγόρου Αθηνών, στο Magazino "Με Το Δικηγόρο"

Στις 26 Δεκεμβρίου 2024 αναρτήθηκε προς διαβούλευση σχέδιο νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο «Αντιμετώπιση νέων μορφών βίας κατά των γυναικών –Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2024/1385 – Πρόσθετες ρυθμίσεις στον νόμο περί ενδοοικογενειακής βίας – Αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών – Ενίσχυση της λειτουργίας της Eurojust- Μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την καταπολέμηση της εγκληματικότητας στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας – Δικονομικές διατάξεις αρμοδιότητας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων και άλλες ρυθμίσεις.»

Το σχέδιο νόμου, το οποίο ήδη εισήχθη στη Βουλή αποτελείται από 85 άρθρα που τροποποιούν σωρεία διατάξεων του Ποινικού Κώδικα και του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και συνιστούν την 15^η τροποποίηση των Κωδίκων μετά την ψήφιση των ν.4619/2019 και 4620/2019 και έρχεται λίγους μήνες μετά την ψήφιση του 5090/2024.

Δυστυχώς και αυτό το σχέδιο νόμου που ήδη εισήχθη στη Βουλή εμφανίζει τις ίδιες παθογένειες με προηγούμενα νομοθετήματα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που δεν δείχνει να επηρεάζεται από την κριτική που ασκήθηκε από επιστημονικούς φορείς σε προηγούμενα νομοσχέδια και συνεχίζει στο ίδιο μοτίβο. Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο πέρα από το ότι ρυθμίζει άσχετα μεταξύ τους θέματα, δεν προέκυψε ως αποτέλεσμα επεξεργασίας νομοπαρασκευαστικής επιτροπής ούτε άλλωστε προκύπτει να προηγήθηκε η συγκρότηση μιας έστω ομάδας εργασίας που θα κατέληγε στους άξονες του νομοσχεδίου, ενώ και η διαβούλευση διήρκησε μέχρι τις 07/01/2025, διάστημα εξαιρετικά σύντομο για ένα τόσο σημαντικό νομοσχέδιο αυτής της έκτασης δεδομένου ότι μεσολάβησε η περίοδος των εορτών. Θα περίμενε κανείς ειδικά από το Υπουργείο Δικαιοσύνης ένα μεγαλύτερο σεβασμό στις αρχές της καλής νομοθέτησης.

Το νομοσχέδιο υπό την ψευδεπίγραφη διακήρυξη τη προστασίας του θύματος κινείται στην γνωστή κατεύθυνση της αυστηροποίησης ποινών. Πλέον, σε όλες τις περιπτώσεις παραβατικότητας ο υπαίτιος φλερτάρει με την φυλάκιση, τα δε δικαιώματα του κατηγορουμένου αντιμετωπίζονται ως ενοχλητικά εμπόδια στην απονομή δικαίου, (όπως τουλάχιστον την φαντάζεται ο αφανής συντάκτης του ν/σ) και έτσι περιορίζονται δραστικά.

Οι διατάξεις που περιλαμβάνονται στο κεφάλαιο του νομοσχεδίου με τίτλο

«ΠΡΟΣΘΕΤΕΣ   ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ   ΓΙΑ   ΤΗΝ   ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ   ΤΗΣ

ΕΝΔΟΟΠΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΒΙΑΣ» συνθέτουν ένα πλέγμα ασφυκτικού ελέγχου της δικαιοδοτικής κρίσης για τους κατηγορουμένους για παράβαση του ν. 3500/2006.

Η επιστροφή του καταργηθέντος με το νέο Ποινικό Κώδικα θεσμού της υποτροπής, η επαναφορά της γνωστής «τριπλέτας» απαγόρευσης αναστολής, απαγόρευσης μετατροπής της ποινής και μη χορήγησης ανασταλτικού αποτελέσματος στην έφεση σε περίπτωση καταδικαστικής απόφασης, η θέσπιση της δυνατότητας επιβολής προσωρινής κράτησης και για τα πλημμελήματα της ενδοοικογενειακής βίας που τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους αλλά και η θέσπιση του κανόνα ότι σε περίπτωση αναβολής της εκδίκασης αυτόφωρου πλημμελήματος η κράτηση διατηρείται και μόνο κατ’ εξαίρεση αίρεται, συνιστούν ρυθμίσεις που θα οδηγήσουν άνευ άλλου τινός στην αύξηση του αριθμού των κρατουμένων στα ήδη στενάζοντα από τον υπερπληθυσμό σωφρονιστικά ιδρύματα.

Επίσης, η πρόβλεψη ότι και τα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας θα παραπέμπονται με απευθείας κλήση στο ακροατήριο σύμφωνα με το άρθρο 309 ΚΠΔ χωρίς την μεσολάβηση της κρίσης του δικαστικού συμβουλίου θα έχει ως συνέπεια την υπερφόρτωση των δικαστηρίων και εντέλει θα επιφέρει το αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα που είναι αυτό της επιτάχυνσης της απονομής δικαιοσύνης.

Αντίστοιχης φιλοσοφίας διατάξεις περιλαμβάνονται και στο κεφάλαιο του νομοσχεδίου με τίτλο «ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΠΟΙΝΙΚΟ ΚΩΔΙΚΑ» Η αυστηροποίηση αντιμετώπισης των ανήλικων ή νεαρών ενήλικων δραστών σε συνδυασμό με την πρόβλεψη για αυστηρότερη ποινική μεταχείριση του προσώπου που έχει την επιμέλεια ανήλικου δράστη μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο νομοθέτης πιστεύει ότι θα αντιμετωπίσει το κοινωνικό φαινόμενο της παραβατικότητας των ανηλίκων φυλακίζοντας όλη την οικογένεια.

Τέλος, εντελώς προβληματική είναι η διάταξη με την οποία παρέχεται στο θύμα, που έχει δηλώσει παράσταση προς υποστήριξη της κατηγορίας στα

κακουργήματα του 15^ου, 16^ου, 18^ου και 19^ου του ΠΚ και σε όλα τα εγκλήματα του ν.3500/2006, είτε πλημμελήματα είτε κακουργήματα, το δικαίωμα ακρόασης στο δικαστικό συμβούλιο που θα κρίνει την υφ’ όρων απόλυση του κρατούμενου. Την στιγμή δηλαδή που ο παραστάς προς υποστήριξη της κατηγορίας στο ακροατήριο δεν έχει δυνατότητα συμμετοχής στο στάδιο της επιμέτρησης της ποινής, ξαφνικά αποκτά δικαίωμα παρέμβασης στο στάδιο της έκτισης.

Πολλά ακόμα θα μπορούσε να επισημάνει κανείς για το υπό ψήφιση νομοσχέδιο που δεν χωράνε σε αυτές τις γραμμές. Ως δικηγόροι έχουμε

«ιδιαίτερη νομική υποχρέωση» να στεκόμαστε ενάντια σε κάθε νομοσχέδιο προϊόν ενός ιδιότυπου ποινικού λαϊκισμού που έχει κυριαρχήσει στην δημόσια σφαίρα και που περιλαμβάνει ρυθμίσεις αντίθετες στην ΕΣΔΑ, στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων και την νομολογία του ΕΔΔΑ και του ΔΕΕ και εντέλει δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι συνιστούν δικαιοκρατική οπισθοδρόμηση .

«Αλλάζει την Δικαιοσύνη» επαίρεται ο Υπουργός με πρόσφατο άρθρο του και εμείς αναρωτιόμαστε.. αλήθεια.. προς ποια κατεύθυνση;