*Γιώργος Καραχάλιος , Δικηγόρος , ΜΔΕ Εμπορικού Δικαίου,Νομικός Σύμβουλος ΣΙΣΕΜΑ

Ένα σημαντικό ζήτημα που απασχολεί πολλούς δικηγόρους είναι ποιες δαπάνες δύνανται να εκπέσουν κατά την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Το ζήτημα ρυθμίζεται από τον ΚΦΕ (4172/2013), και την ΠΟΛ 1113/2-6-2015. Ειδικότερα, για να δύναται μια επιχείρηση να εκπέσει μία δαπάνη, θα πρέπει να πληρούνται οι κάτωθι προϋποθέσεις (άρθρο 22) :

α) να πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της. Συνεπώς εμπίπτει κάθε δαπάνη, που κρίνεται απαραίτητη από τον επιχειρηματία, ανεξάρτητα εάν αυτή πραγματοποιείται δυνάμει νόμιμης ή συμβατικής υποχρέωσης, για επίτευξη επιχειρηματικού σκοπού, ανάπτυξη εργασιών, βελτίωση της θέσης στην αγορά, εφόσον ενεργείται στα πλαίσια της οικονομικής αποστολής του ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές και μπορεί να συμβάλλει στη δημιουργία εισοδήματος ή άλλως αποβλέπει στη διεύρυνση των εργασιών ή στην αύξηση του εισοδήματος (πρβλ ΣτΕ 2033/2012).

β) να αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση. Συναφώς σημειώνεται η ΠΟΛ. 1071/31.3.2015, σύμφωνα με την οποία ο καλόπιστος λήπτης φορολογικού στοιχείου δύναται να εκπέσει τη σχετική δαπάνη. Εξάλλου, το αν η αξία της συναλλαγής είναι ανώτερη ή κατώτερη της αγοραίας είναι θέμα πραγματικό.

γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά. Οι δαπάνες καταχωρούνται στα βιβλία του έτους που πραγματοποιήθηκαν με τα σχετικά δικαιολογητικά. Η έννοια των δικαιολογητικών είναι ευρύτερη, περιλαμβάνει κάθε πρόσφορο δικαιολογητικό, όπως ενδεικτικά, δημόσια ή ιδιωτικά έγγραφα, απολογιστικά στοιχεία, κ.λπ.

Για να είναι λοιπόν δυνατή η έκπτωση, πρέπει να συντρέχουν αθροιστικά οι ανωτέρω προϋποθέσεις και φυσικά οι δαπάνες  να μην εμπίπτουν στις περιπτώσεις των μη εκπιπτόμενων δαπανών, του άρθρου 23.

Ως μη εκπιπτόμενες επιχειρηματικές δαπάνες κρίνονται:

α) τόκοι από δάνεια

β) κάθε είδους δαπάνη που αφορά σε αγορά αγαθών ή λήψη υπηρεσιών αξίας άνω των πεντακοσίων (500) ευρώ, εφόσον η τμηματική ή ολική εξόφληση δεν έγινε με τη χρήση τραπεζικού μέσου πληρωμής

γ) μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, ασφαλιστικές εισφορές οι οποίες καταβάλλονται εκπρόθεσμα, ακόμα και αυτές που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, εκπίπτουν κατά το έτος καταβολής τους ανεξαρτήτως του έτους που αφορούν.

δ) προβλέψεις

ε) πρόστιμα και ποινές

στ) παροχή αμοιβών σε χρήμα ή είδος που συνιστούν ποινικό αδίκημα,

ζ) φόρος εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένων τέλους επιτηδεύματος και έκτακτων εισφορών, καθώς και ο ΦΠΑ των μη εκπιπτόμενων δαπανών, εφόσον δεν είναι εκπεστέος. Οι ανωτέρω φόροι απαριθμούνται περιοριστικά και συνεπώς, τυχόν λοιποί φόροι εκπίπτουν,  και δη κατά το χρόνο που καταβάλλονται

η) τεκμαρτό μίσθωμα σε περίπτωση ιδιόχρησης, στο μέτρο που υπερβαίνει το 3% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου

θ) οι δαπάνες για την οργάνωση και διεξαγωγή ενημερωτικών ημερίδων στο μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων ευρώ ανά συμμετέχοντα

ι) δαπάνες για τη διεξαγωγή εορταστικών εκδηλώσεων, σίτισης και διαμονής φιλοξενούμενων προσώπων κατά το μέτρο που υπερβαίνουν το ποσό των τριακοσίων ευρώ ανά συμμετέχοντα,

ια) δαπάνες ψυχαγωγίας,

ιβ) προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες και

Εξ όλων των ανωτέρω προκύπτει σαφώς το πλαίσιο εντός του οποίου δύναται έκαστος δικηγόρος να θεωρήσει μια δαπάνη ως εκπιπτόμενη και να την καταχωρήσει στα βιβλία του, χωρίς βέβαια ποτέ να δύναται να καταρτιστεί κατάλογος συγκεκριμένων δαπανών , ο οποίος να ορίζει ρητώς ποιες δαπάνες μπορούν να εκπέσουν. Και ορθώς, καθώς η περιοριστική αρίθμηση, παρά την φαινόμενη σαφήνειά της, θα λειτουργούσε εναντίον του φορολογουμένου, δεδομένου ότι πιθανόν να μη περιελάμβανε πλήθος δαπανών που σήμερα δύναται ο δικηγόρος να εντάξει, αλλά συγχρόνως η εξέλιξη των αναγκών και των τρόπων κάλυψής τους δε θα επέτρεπε μελλοντική καταχώριση δαπανών που σήμερα δεν είναι γνωστές.