Αθήνα, 2-11-2020

Να επιτραπεί η φωτογράφιση αρχείων κατά τους ελέγχους από δικηγόρους στα Υποθηκοφυλακεία και Κτηματολογικά Γραφεία

Με πρόταση των Δ. Αναστασόπουλου και Ζ. Σταυρόπουλου προς το Δ.Σ. ΔΣΑ στις 2-11-2020 ζητήσαμε να ληφθεί απόφαση, και όλες οι αναγκαίες ενέργειες, προκειμένου να επιτρέπεται η φωτογράφιση τμήματος των προς έλεγχο αρχείων, από δικηγόρους προς αποκλειστική δική τους χρήση.

Εν μέσω των συνθηκών που επικρατούν, είναι αναγκαίο να ληφθούν άμεσα μέτρα τα οποία θα διευκολύνουν και θα επιταχύνουν την εκπλήρωση των καθηκόντων μας κατά την διενέργεια ελέγχου των βιβλίων και κτηματολογικών φύλλων των Υποθηκοφυλακείων και Κτηματολογικών Γραφείων αντίστοιχα. Ο τρόπος λειτουργίας των υπηρεσιών πολλές φορές δημιουργεί δυσχέρειες, ενώ το πρόβλημα μετατοπίζεται εκτός του Υποθηκοφυλακείου ή του Κτηματολογικού Γραφείου, χωρίς ωστόσο να λύνεται.

Ενδεικτικά ο περιορισμένος χρόνος  ελέγχου των βιβλίων εκάστου υποθηκοφυλακείου ή των κτηματολογικών φύλλων εκάστου Κτηματολογικού Γραφείου,  στα οποία πολλές φορές ο μέγιστος χρόνος παραμονής δεν ξεπερνά τα τριάντα (30) λεπτά, ή της πρόσβασης στα βιβλία κατόπιν ραντεβού με περιορισμένο πάλι χρόνο καθιστούν την εκπλήρωση των υποχρεώσεων των Δικηγόρων αν όχι αδύνατη τουλάχιστον δυσχερή. Δημιουργούνται μεγάλες σειρές αναμονής,  πολύωρες καθυστερήσεις ενώ μετά την συμπλήρωση του μέγιστου χρόνου παραμονής (30 λεπτά) οδηγεί στη δημιουργία μιας ακόμη σειράς αναμονής προκειμένου να εισέλθει ο Δικηγόρος εκ νέου και να συνεχίσει αυτό που δεν έχει ολοκληρώσει. Η δημιουργηθείσα αυτή κατάσταση αυξάνει γεωμετρικά τον κίνδυνο διασποράς του ιού ενώ δεν εξασφαλίζει τις προϋποθέσεις εκπλήρωσης των υποχρεώσεων μας σε συνθήκες ασφαλείς. Πέραν αυτού και παρά τις δεσμεύσεις κατά τη συνάντηση που είχε λάβει χώρα στο Υπουργείο παρουσία του Γενικού Γραμματέα, δεν είναι ξεκάθαρο το χρονικό πλαίσιο εντός του οποίου επιτρέπεται η πρόσβαση στα βιβλία / αρχεία. Σε άλλα έμμισθα υποθηκοφυλακεία της Αττικής επιτρέπεται η πρόσβαση 8.30-15.00, σε άλλα 10.00-14.00 και σε άλλα 10.00-15.00. Ο δια αποφάσεως προσδιορισμός του χρονικού πλαισίου με την παράταση του ωραρίου, όπως επανειλημμένα έχει  ζητηθεί θεωρείται εκ των ων ουκ άνευ για την εύρυθμη λειτουργία και τον προγραμματισμό των συναδέλφων.

Πέραν αυτής μια άλλη μείζονος σημασίας απόφαση θα ήταν να επιτρέπεται η φωτογράφιση μέρους του ελεγχόμενου αρχείου ή τίτλου κτήσης από το Δικηγόρο για αποκλειστικά δική του χρήση, ενέργεια που θα μειώνεται κατά πολύ τον αναγκαίο χρόνο παραμονής στα Υποθηκοφυλακεία / Κτηματολογικά Γραφεία. Ειδικότερα, μία από τις ενέργειες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση του ελέγχου των βιβλίων είναι και η αποτύπωση της ακριβούς περιγραφής της ελεγχόμενης ιδιοκτησίας, στοιχείο το οποίο τις περισσότερες φορές απαιτεί και τον μεγαλύτερο χρόνο για την ολοκλήρωσή του, συγκριτικά με τις υπόλοιπες ενέργειες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση εν συνόλω του ελέγχου (ιδιοκτησιακό καθεστώς, καθεστώς βαρών κοκ). Ο χρόνος αυτός θα μπορούσε σχεδόν να εκμηδενιστεί αν επιτρεπόταν η φωτογράφιση του τμήματος αυτού του ελεγχόμενου τίτλου κτήσης ή τμήματος άλλου αρχείου (πχ κτηματολογικού φύλλου ή σελίδας βιβλίου υποθηκών). Επισημαίνεται δε πως με τα έως σήμερα δεδομένα, επιτρέπεται η χειρόγραφη αντιγραφή ή ακόμη και η αντιγραφή με ηλεκτρονικό μέσο (πχ φορητό ηλεκτρονικό υπολογιστή) κατά το χρόνο διενέργειας του ελέγχου, εντός του χώρου του υποθηκοφυλακείου. Οποιοδήποτε τυχόν επιχείρημα περί παραβίασης του ν. 2472/1997 περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, δεν θα μπορούσε να ισχύει καθώς σε αντίθεση με οποιονδήποτε τρίτο, ο δικηγόρος έχει δικαίωμα γνώσης, ελέγχου και πρόσβασης στα βιβλία των υποθηκοφυλακείων ή στα κτηματολογικά φύλλα των κτηματολογικών γραφείων, με σκοπό τη διενέργεια της έρευνάς του σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 2 περ. α’ του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013). Ως προς το επιχείρημα το οποίο έχει προβληθεί κατά το παρελθόν ότι δήθεν η λήψη φωτογραφιών θα μπορούσε να στερήσει την είσπραξη των αντίστοιχων δικαιωμάτων από την έκδοσή τους, δεν θα μπορούσε επουδενί να γίνει δεκτό, καθώς όπως ισχύει και όπως έχει δεχτεί και το μεγαλύτερο Υποθηκοφυλακείο της χώρας οι φωτογραφίες που λαμβάνονται, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις ή επίσημα αντίγραφα εγγράφων του υποθηκοφυλακείου και δεν έχουν καμία νομική ισχύ ως τέτοια, ούτε και αποκτούν ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΑΝ ΕΠΙΚΥΡΩΘΟΥΝ ΑΠΟ ΔΙΚΗΓΟΡΟ ΩΣ ΑΚΡΙΒΗ ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ, γιατί δεν προκύπτει η προέλευσή τους από το υποθηκοφυλακείο ως δημόσια αρχή. Εξάλλου η λήψη τους απαιτεί την καταβολή τελών και δικαιωμάτων.

Σημειώνεται δε, πως το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών εξέδωσε στις 31.12.2018 την κάτωθι ανακοίνωση με την οποία γινόταν δεκτό πως επιτρέπεται να λαμβάνονται φωτογραφίες μόνο για προσωπική χρήση των δικηγόρων και μόνο για τη διευκόλυνση της έρευνάς τους, ενώ απαγορεύεται οποιαδήποτε επεξεργασία τους.

Η ανακοίνωση ως είχε αναρτηθεί:

«Ανακοίνωση του Υποθηκοφυλακείου Αθηνών αναφορικά με την φωτογραφική λήψη αρχείων από το υποθηκοφυλακείο

15 Ιανουαρίου 2019 _Νέα & Ανακοινώσεις

Η έρευνα των βιβλίων των υποθηκοφυλακείων, σύμφωνα με τον Κώδικα περί Δικηγόρων (ν. 4194/2013) επιτρέπεται ΜΟΝΟ σε δικηγόρους ή και σε ιδιώτες οι οποίοι όμως συνοδεύονται υπό δικηγόρου.

Επειδή παρατηρείται το φαινόμενο οι δικηγόροι που διενεργούν την έρευνα στα αρχεία του Υποθηκοφυλακείου, να φωτογραφίζουν με τα κινητά τους τηλέφωνα τα αρχεία, επισημαίνεται ότι οι φωτογραφίες που λαμβάνονται, σε καμία περίπτωση δεν αποτελούν πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις ή επίσημα αντίγραφα εγγράφων του υποθηκοφυλακείου και δεν έχουν καμία νομική ισχύ ως τέτοια, ούτε και αποκτούν ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΑΝ ΕΠΙΚΥΡΩΘΟΥΝ ΑΠΟ ΔΙΚΗΓΟΡΟ ΩΣ ΑΚΡΙΒΗ ΑΝΤΙΓΡΑΦΑ, γιατί δεν προκύπτει η προέλευσή τους από το υποθηκοφυλακείο ως δημόσια αρχή. Εξάλλου η λήψη τους απαιτεί την καταβολή τελών και δικαιωμάτων.

Τούτο είναι ανάγκη να επισημανθεί, επειδή τα αρχεία του σύγχρονου κινητού τηλεφώνου αποτελούν διαρθρωμένο σύνολο δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα τα οποία μπορούν να τύχουν επεξεργασίας. (Α.Π. 474/2016 και Οδηγία 95/46 της Ε.Ε.). ΟΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΥΤΕΣ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΥΣ, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΔΕ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΟΥΣ.

Ως προς τις διατάξεις του ν. 2472/1997 περί προστασίας προσωπικών δεδομένων, αυτές προβλέπουν μόνο για αυτούς που ΔΕΝ έχουν δικαίωμα να επεμβαίνουν σε αρχείο και ΔΕΝ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΥΣ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥΣ, οι οποίοι σύμφωνα με το άρθρο 36 παρ. 2 περ. α του ν. 4194/2013, ΕΧΟΥΝ ΤΟ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗΣ ΣΤΑ ΑΡΧΕΙΑ του Υποθηκοφυλακείου και Κτηματολογικού γραφείου. ΑΘΗΝΑ, 31-12-2018».

Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η υπ’αρ.5/7.12.2016 Γνωμοδότησή του Αντιεισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Αθανάσιου Κατσιρώδη.

Σημειώνεται δε, πως ήδη γίνει δεκτό ότι σε κάποια κτηματολογικά γραφεία ο έλεγχος των κτηματολογικών φύλλων θα δύναται να λαμβάνει χώρα χωρίς την αναγκαιότητα μετάβασης στο κτηματολογικό γραφείο και παρουσία υπαλλήλου του γραφείου, αλλά απομακρυσμένα με την χρήση κωδικών εκάστου δικηγόρου, με τους οποίους θα πιστοποιείται η ιδιότητά του.

Εκ των ανωτέρω και πολλώ δε μάλλον εν μέσω των συνθηκών που επικρατούν, πρέπει να λάβουν χώρα όλες οι αναγκαίες ενέργειες για την εξέταση του ζητήματος και την έκδοση σχετικής απόφασης η οποία θα δεσμεύει τόσο τα έμμισθα όσο και τα άμισθα υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία, με την οποία θα καθίσταται επιτρεπτή η αποτύπωση με φωτογραφικό ή άλλου είδους μηχανικό μέσο, μέρους των ελεγχόμενων αρχείων, από τους δικηγόρους προς αποκλειστική δική τους χρήση για την ολοκλήρωση του ελέγχου των αρχείων.

Δημήτρης Αναστασόπουλος

Σύμβουλος ΔΣΑ

Επικεφαλής του Συνδυασμού ΔΣΑ
«Με Το Δικηγόρο»