«Θέλουμε τον δικηγόρο υπεύθυνο του εαυτού του, να στέκεται στα πόδια του» - Συνέντευξη του Υποψ. Προέδρου ΔΣΑ, Δημήτρη Αναστασόπουλου στο ereportaz

Μια ανάσα πριν τη διεξαγωγή των εκλογών του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών σχετικά με την ανάδειξη νέου Προέδρου και νέων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου, οι υποψήφιοι που συμμετέχουν στην προεδρική κούρσα, παρουσιάζουν τις θέσεις τους στο ereportaz απαντώντας παράλληλα σε μια σειρά από κρίσιμα ερωτήματα γύρω από θέματα που απασχολούν το δικηγορικό λειτούργημα.

Ο κ. Δημήτρης Αναστασόπουλος, συμμετέχει στις φετινές εκλογές ως επικεφαλής του συνδυασμού «Ο Δικηγόρος – όλοι εμείς, μαζί!», 

Σημειώνεται ότι το 2014, ο κ. Αναστασόπουλος εξελέγη για πρώτη φορά στο Διοικητικό Συμβούλιο του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών όπου διετέλεσε μέλος της Μόνιμης Επιτροπής Συνταγματικών – Θεμελιωδών Δικαιωμάτων, Μέλος των Επιτροπών Ποινικού Δικαίου και Πληροφορικής του Συμβουλίου των Ευρωπαϊκών Δικηγορικών Συλλόγων (CCBE) καθώς και Μέλος της Επιτροπής Τηλεματικής ΔΣΑ.

Ακολουθεί η συνέντευξη που μας παραχώρησε:

1. Πείτε μας ορισμένες από τις βασικές θέσεις σας ως υποψήφιος πρόεδρος. Ποιους στόχους θέτετε ως προτεραιότητα σε περίπτωση που εκλεγείτε και που εσείς θεωρείτε ότι θα συμβάλλουν στην ποιοτική αναβάθμιση του δικηγορικού επαγγέλματος- λειτουργήματος.

Πριν από λίγες ημέρες παρουσιάσαμε, για πρώτη φορά ίσως στην ιστορία των εκλογών του Δικηγορικού Συλλόγου, ένα πλήρες, ρεαλιστικό και άμεσα υλοποιήσιμο πρόγραμμα. Το ονομάσαμε «60 και 1 προτάσεις για το αύριο του Δικηγόρου, 60 και 1 προτάσεις για το αύριο όλων μας». Μπορείτε να το βρείτε στην ιστοσελίδα μας metodikigoro.gr. Σε αυτό εκθέτουμε τις βασικές προτάσεις μας για το αύριο του δικηγορικού λειτουργήματος. Η υλοποίησή τους επιδιώκει την εδραίωση 5 αρχών: αποτελεσματικότητα, αριστεία, ελευθερία, ισότητα και αξιοπρέπεια. Εκφράζουν τις κύριες προτεραιότητές μας που είναι: ένας σύγχρονος Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, η ανανέωση στην εκπροσώπηση των δικηγόρων, η απαλλαγή μας από τον κρατικό εναγκαλισμό, η λήψη ενισχυτικών μέτρων για ειδικές κατηγορίες δικηγόρων και η βελτίωση της απονομής της δικαιοσύνης.

2. Πως κρίνετε το γεγονός ότι το α΄ εξάμηνο του 2016, όποτε και έλαβε χώρα η εξάμηνη αποχή, ήταν το πρώτο στην ιστορία του ΔΣΑ όπου οι διαγραφές μελών ήταν περισσότερες από τις εγγραφές νέων μελών;

Ο τρόπος με τον οποίο η διοίκηση του Συλλόγου μας έκανε χρήση, ακριβέστερα κατάχρηση, της αποχής λειτούργησε σαν μπούμερανγκ για τον δικηγόρο. Οι επαναλαμβανόμενες αποχές δεν πέτυχαν επί της ουσίας τίποτα, καθώς όλα τα μέτρα στα οποία εναντιωθήκαμε τελικά ψηφίστηκαν. Και σαν να μην έφτανε αυτό, «μάτωσαν» τον μέσο δικηγόρο, που αδυνατούσε να δικάσει τις υποθέσεις του. Αυτό, δυστυχώς, δεν μπορούσαν να το κατανοήσουν εκείνοι που παρότρυναν επανειλημμένα για αποχές. Φαίνεται ότι είχαν ήδη εξασφαλίσει με ποικίλους τρόπους τους εαυτούς τους. Τα όσα περιγράφετε, λοιπόν, οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε αυτές τις πρακτικές. Εμείς είμαστε κατά της αποχής ως μέσο συλλογικής δράσης με τον τρόπο που έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα, καθώς «τιμωρεί» πριν και πάνω από όλα τον δικηγόρο.

3. Παρά το γεγονός αυτό, ο αριθμός των δικηγόρων παραμένει εξαιρετικά υψηλός στην Αθήνα. Τι έχετε να προτείνετε ως νέα μέτρα ώστε η δικηγορική ύλη να αυξηθεί προκειμένου περισσότεροι συνάδελφοι σας να έχουν διεξόδους για απασχόληση.

Ο υπερπληθωρισμός των δικηγόρων παραμένει σήμερα μια οδυνηρή πραγματικότητα. Αν εξετάσουμε τα στατιστικά στοιχεία, διαπιστώνουμε ότι βρισκόμαστε στις πρώτες θέσεις σε αναλογία δικηγόρων ανά αριθμό κατοίκων στην Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1950 η Αθήνα είχε 400 δικηγόρους και σήμερα περίπου 21.500! Η πρόταση μας για την αντιμετώπιση αυτού του μείζονος ζητήματος έχει δύο άξονες. Σύμφωνα με τον πρώτο, επιβάλλεται να εκπονήσουμε εμπεριστατωμένη μελέτη για τον αριθμό των δικηγόρων που μπορεί να «σηκώσει» η οικονομία μας. Πρόκειται για ένα βασικό δεδομένο που δεν γνωρίζουμε, ώστε να μπορούμε στη συνέχεια να υιοθετήσουμε επιτυχημένες ευρωπαϊκές πρακτικές. Σύμφωνα με τον δεύτερο, χρειάζεται να διευρύνουμε τη δικηγορική ύλη, με την υιοθέτηση νέων θεσμών, όπως αυτόν του «βοηθού δικαστή» για τον νέο δικηγόρο. Το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπισθεί, αρκεί να το θέλουμε.

4. Οι νέοι δικηγόροι, όπως όλοι οι νέοι επαγγελματίες, αποτελούν την πιο ευάλωτη ομάδα στη ραχοκοκαλιά του κλάδου, ιδιαιτέρως δε κατά τη διανυόμενη περίοδο της οικονομικής κρίσης. Τι έχετε να προτείνετε (ή τη χορήγηση ποιων κινήτρων έχετε να προτείνετε από τον ΔΣΑ ή την πολιτεία) ώστε η είσοδος των νέων δικηγόρων να γίνεται ομαλά. Σημειωτέον ότι η Κύπρος πρόσφατα (Σεπτέμβριος 2017) εφήρμοσε την κρατική επιδότηση ύψους 650€ για την άσκηση νέων ασκουμένων δικηγόρων.

Με αφορμή τα όσα αναφέρετε για την Κύπρο, θα ήθελα να τονίσω ότι όραμά μας δεν είναι ο «κρατικοδίαιτος» δικηγόρος, έρμαιο της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας, που τον αντιμετωπίζει, δυστυχώς, κατά κανόνα εντελώς ψηφοθηρικά. Θέλουμε τον δικηγόρο υπεύθυνο του εαυτού του, που στέκεται στα πόδια του, με τις δικές του δυνάμεις. Γι’ αυτό άλλωστε, η βασική αξία που διέπει το πρόγραμμά μας είναι η ελευθερία. Εννοούμε ελευθερία από τον κρατικό εναγκαλισμό υπό όλες τις εκφάνσεις του. Και η ελευθερία ως γνωστόν συνοδεύεται πάντοτε από ευθύνη. Ως προς τη λήψη ειδικών μέτρων για τους νέους δικηγόρους, αυτή είναι επιβεβλημένη στο πλαίσιο της συνταγματικής αρχής της ισότητας. Μεταξύ πολλών άλλων, προτείνουμε τη σημαντική μείωση των εισφορών που αυτοί καταβάλλουν, την αύξηση του χορηγούμενου από τον Δικηγορικό Σύλλογο μερίσματος για τους νέους δικηγόρους, τη σύναψη συμβάσεων με τραπεζικά ιδρύματα για τη χορήγηση επαγγελματικών δανείων με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους στους νέους συναδέλφους.

5. Ο χρόνος απονομής της Δικαιοσύνης σε αρκετές περιπτώσεις φτάνει ακόμα και τη δεκαετία. Πως μπορεί να συμβάλλει ο Σύλλογος ώστε να μπορέσει να ανακτηθεί η χαμένη εμπιστοσύνη του πολίτη αναφορικά με την άμεση διευθέτηση των υποθέσεων του αλλά παράλληλα να κερδίσει και ο δικηγόρος το χαμένο έδαφος; Πώς θα σχολιάζατε επίσης, την εφαρμογή του νέου κώδικα πολιτικής δικονομίας στα δυο πρώτα έτη εφαρμογής του (2015-2017); Ένα θέμα για το οποίο ο ΔΣΑ είχε κηρύξει αποχή το 2015 και διενήργησε ψηφοφορία.

Η απονομή της δικαιοσύνης στην Ελλάδα αποτελεί «μεγάλο ασθενή». Μας «χαρίζει» μια ακόμη αρνητική πρωτιά στην Ευρώπη. Σας θυμίζω τις εκατοντάδες σχετικές καταδίκες της χώρας μας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Επιβάλλεται η λήψη γενναίων μέτρων για τη θεαματική επιτάχυνση στην απονομή της. Ο Σύλλογος μπορεί να λειτουργήσει ως ένα ισχυρότατο pressure group, προτείνοντας μεταρρυθμίσεις και ασκώντας αδιάκοπη πίεση στην πολιτεία για να τις εφαρμόσει. Σε αυτό το πλαίσιο, καλούμε το Υπουργείο Δικαιοσύνης, μεταξύ άλλων, να γενικεύσει την εφαρμογή της e-δικαιοσύνης, να αναμορφώσει πλήρως τα δικαστικά κτήρια και τις υποδομές, να ενισχύσει το θεσμό της διαμεσολάβησης. Ο Σύλλογος μπορεί επίσης να υλοποιήσει, στο μέτρο των δυνατοτήτων του, σημαντικά έργα, όπως την κωδικοποίηση του συνόλου της ελληνικής νομοθεσίας. Ως προς τον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, πρόκειται για ένα ακόμη «νομοθέτημα-σουρωτήρι», με τις επιπόλαιες προσθήκες και αφαιρέσεις ρυθμίσεων να διαδέχονται ακατάπαυστα τα τελευταία χρόνια η μία την άλλη. Όσο κυριαρχεί η προχειρότητα και το άρπα-κόλλα σε τέτοια σημαντικά νομοθετικά κείμενα, η συνολική ορθότητα των ρυθμίσεων θα παραμένει ζητούμενο, η δε εφαρμογή τους προβληματική.

6.. Σχετικά με την «δυσβάσταχτη», όπως χαρακτηρίζεται από τους συναδέλφους σας, φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση, τι έχετε να προτείνετε αλλά και να διεκδικήσετε εάν βρεθείτε εσείς και ο συνδυασμός σας, στο τιμόνι του δικηγορικού συλλόγου Αθηνών; Θεωρείτε χρήσιμο τον συντονισμό με άλλες επαγγελματικές ομάδες με παρεμφερή αιτήματα;

Το φορολογικό και ασφαλιστικό καθεστώς του δικηγόρου αποτελεί τη νούμερο ένα προτεραιότητά μας την επομένη των εκλογών. Κεντρική θέση μας είναι ότι η συνολική φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση του δικηγόρου δεν μπορεί να ξεπερνά το 40% του εισοδήματός του, κατά μέγιστο ποσοστό. Σήμερα, σε ορισμένες περιπτώσεις αυτό υπερβαίνει το 80%! Μεταξύ άλλων, επιδιώκουμε τη μείωση των ποσοστών ασφαλιστικής επιβάρυνσης, την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος, την απαλλαγή από το καθεστώς ΦΠΑ για ετήσιο εισόδημα μέχρι 25.000 ευρώ, τη διεύρυνση των εκπιπτόμενων επαγγελματικών μας δαπανών. Πως μπορούν να γίνουν όλα αυτά πραγματικότητα; Μέσω ευρύτατων συμμαχιών με τους άλλους επιστημονικούς κλάδους και επακόλουθη, συντονισμένη δράση. Μόνο έτσι μπορεί να αντιμετωπιστεί η αδιαφορία της πολιτικής ηγεσίας, που δεν αντιλαμβάνεται ή δεν θέλει να αντιληφθεί το δίκαιο των αιτημάτων μας.

Οι πιο κρίσιμες εκλογές στην ιστορία του ΔΣΑ

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πρώτος γύρος των εκλογών στον μεγαλύτερο δικηγορικό σύλλογο της χώρας θα διεξαχθεί στις 26 και 27 Νοεμβρίου, ενώ το δεύτερος σκέλος αφορά στην επαναληπτική διαδικασία η οποία ορίστηκε για τις 3 και 4 Δεκεμβρίου. Κρίσιμο ζήτημα παραμένει το θέμα της προσέλευσης των ψηφοφόρων

Στη «μάχη» για την ανάδειξη νέου πρόεδρου και νέου διοικητικού συμβουλίου για την επόμενη τετραετία, θα λάβουν μέρος φέτος 15 υποψήφιοι πρόεδροι και συνδυασμοί εκ των οποίων οι δέκα συνδυασμοί με υποψήφιο πρόεδρο, δύο προέδρους χωρίς συνδυασμό, και τρεις συνδυασμοί χωρίς πρόεδρο.

Πέρα από το ότι οι υποψηφιότητες είναι περισσότερες σε σχέση με άλλες εκλογικές αναμετρήσεις, οι εκλογές θα διεξαχθούν σύμφωνα με τον νέο εκλογικό νόμο ή με την αλλαγή του Κώδικα Δικηγόρων, όπου τίθενται αυστηροί περιορισμοί.

Η κρίση του δικηγορικού επαγγέλματος

Όπως σημειώνουν οι επαγγελματίες του χώρου, η αποδυνάμωση του ρόλου του δικηγόρου σε συνδυασμό με την βαθιά οικονομική κρίση αλλά και την υψηλή επιβληθείσα φορολογία προκαλούν τη δυσμενέστερη κατάσταση των τελευταίων χρόνων, που έχουν βιώσει στον χώρο. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ΔΣΑ, το 21% των δικηγόρων δεν είχε ούτε μία παράσταση σε δικαστήριο το 2016, ποσοστό που ανέβηκε στο 24,8% για φέτος.