Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλο αυτό το διάστημα το αποτύπωμα της υγειονομικής κρίσης στο χώρο της δικαιοσύνης, και της δικηγορίας ειδικότερα, είναι έντονο και πολύ αρνητικό. Αναδύθηκαν σε υπερθετικό βαθμό όλες οι χρονίζουσες παθογένειες.

Βρισκόμαστε περίπου στα μέσα του δικαστικού έτους και στην καρδιά του δεύτερου κύματος της πανδημίας, η οποία κοστίζει τη ζωή σε εκατοντάδες συνανθρώπους μας. Kάθε, λοιπόν, συζήτηση θα πρέπει να διεξάγεται πρωτίστως υπό αυτό το πρίσμα, ήτοι την ανάγκη προστασίας της ανθρώπινης υγείας και ζωής. Κανείς μας δεν περισσεύει, κανείς μας δεν πρέπει να μείνει μόνος και αβοήθητος.

Αναδύθηκαν σε υπερθετικό βαθμό όλες οι χρονίζουσες παθογένειες που μας ταλαιπωρούσαν ούτως ή άλλως: υλικοτεχνικές ελλείψεις και ελλείψεις ανθρώπινου δυναμικού, απαράδεκτες συμπεριφορές ορισμένων υπηρετούντων στο χώρο της δικαιοσύνης, ψηφιακός αναλφαβητισμός αρκετών, συντεχνιακή αντιμετώπιση των προβλημάτων, ωσάν να μην είναι όλα κρίκος της ίδιας αλυσίδας, έλλειψη έγκαιρης προετοιμασίας, απουσία προστασίας μέτρων για τους πιο αδύναμους εξ ημών.

Δυστυχώς, και από πλευράς Δικηγορικού Συλλόγου, περίσσεψε ο λαϊκισμός, η ανοργανωσιά, η μικροπολιτική αντιμετώπιση των πραγμάτων. Ενώ ήδη από το καλοκαίρι ήταν βέβαιο ότι σύντομα θα καλούμασταν να αντιμετωπίσουμε ένα νέο κύμα της πανδημίας, απουσίασε κάθε πρόνοια και διάθεση έγκαιρου σχεδιασμού και λήψης των κατάλληλων μέτρων. Από πλευράς μας καταθέσαμε νωρίς μια δέσμη προτάσεων, ώστε το νέο «lockdown» να μας βρει κατά το δυνατό προετοιμασμένους.

Αγνοήθηκαν ακόμα μια φορά. Το Διοικητικό Συμβούλιο μας δε συνεδρίασε ούτε μια φορά με αποκλειστικό θέμα την έγκαιρη προετοιμασία μας.

Το μοντέλο του «ενός ανδρός αρχή» και της ιδιοκτησιακής αντίληψης διοίκησης του ΔΣΑ θεωρήθηκε ότι μπορεί να συνεχίζει απερίσπαστα τη δράση του, ακόμα και υπό αυτές τις εξαιρετικά αντίξοες και πρωτόγνωρες συνθήκες. Τα αποτελέσματα βεβαίως τα βιώνουμε όλοι μας.

Από την άλλη πλευρά αν υπάρχει ένα θετικό που μπορούμε να πούμε ότι προέκυψε αυτή την περίοδο είναι η αναγνώριση της αναγκαιότητας να μεταβούμε το ταχύτερο δυνατό στην ψηφιακή εποχή και στο χώρο της δικαιοσύνης.

Ταυτόχρονα, ήδη έχουν ενταχθεί περισσότερες διαδικασίες στην ηλεκτρονική δικαιοσύνη ενώ αυξήθηκε σημαντικά ο αριθμός των δικηγόρων που αξιοποιεί τις δυνατότητες που ήδη υπάρχουν. Στόχος μας στο εξής πρέπει να είναι ένας: Επέκταση – ολοκλήρωση της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης παντού. Πρέπει να φτάσουμε σύντομα στην εποχή που στα δικαστήρια θα πηγαίνουμε μόνο για να δικάζουμε, όλα τα άλλα θαπρέπει να μπορούμε να τα κάνουμε από το γραφείο μας.

Πέρα, όμως, από τις εν γένει παθογένειες στο χώρο της δικαιοσύνης, όλο αυτό το διάστημα αναδείχθηκαν και οι εσωτερικές μας αδυναμίες και παθογένειες. Το δικηγορικό σώμα βιώνει περαιτέρω επίπονα την εποχή της πανδημίας, αφού από τη μια βρέθηκε αντιμέτωπο με το φάσμα της αναγκαστικής ανεργίας και από την άλλη με ελλιπή μέτρα προστασίας και στήριξης.

Οι εσωτερικές αντιφάσεις φωτίστηκαν ακόμα περισσότερο. Οι πιο αδύναμοι εξ ημών βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού, χωρίς υπερβολή πλέον. Οι πιο δυνατοί, άντεξαν και αντέχουν, με απώλειες. Ενώ κάποιοι, λιγότεροι, δεν βίωσαν σχεδόν καθόλου (οικονομικά) την κρίση, καθώς, για διαφορετικούς λόγους, δεν υπέστησαν μείωση των εισοδημάτων τους. Μετά τα δέκα χρόνια της οικονομικής κρίσης ήρθε τώρα και η πανδημία να λυγίσει την μεγάλη πλειοψηφία των δικηγόρων.

Το δικηγορικό σώμα βρίσκεται πια παραζαλισμένο, καταπονημένο και διχασμένο. Για αυτό πλέον χρειάζονται μόνο αλήθειες και γενναίες αποφάσεις. Η λογική της διαχείρισης της φτώχειας (οικονομικής, θεσμών, αξιών) απλά θα επιτείνει τα προβλήματα μας.

Παράλληλα, λοιπόν, με την αντιμετώπιση των άμεσων προβλημάτων πρέπει να ρίξουμε το βλέμμα μας στην επόμενη ημέρα. Από πλευράς μας ήδη έχουμε ξεκινήσει έναν δημόσιο διάλογο για την ριζική αναθεώρηση του Κώδικα Δικηγόρων και του Κώδικα Δεοντολογίας Δικηγορικού Λειτουργήματος.

Καλούμε όλους τους συναδέλφους να συμμετάσχουν ενεργά, να μας μεταφέρουν την άποψη τους και την εμπειρία τους, να συνδιαμορφώσουμε το μέλλον μας. Και ταυτόχρονα να θωρακίσουμε από τώρα το επάγγελμα μας, με κάποια πρώτα βήματα, όπως είναι η επιβολή της χρονοχρέωσης για την εργασία μας. Αν δεν δούμε πρώτα εμείς τους εαυτούς μας αλλιώς, μην περιμένουμε και από κανέναν άλλον.

Τώρα είναι η ώρα της μάχης. Της μάχης πρώτα και κύρια να βγούμε όλοι μαζί από το τούνελ στο οποίο βρισκόμαστε.

Και να σταθούμε όλοι όρθιοι.

Για αυτό θα πρέπει να τείνουμε χείρα βοηθείας σε όλους όσους το έχουν ανάγκη. Παράλληλα είναι η ώρα της μάχης για το μέλλον μας.

Χωρίς προκαταλήψεις, φοβίες και καθυστέρηση να προετοιμαστούμε για τη δικηγορία της επόμενης ημέρας.

Είναι οι δύο μάχες της γενιάς μας, της γενιάς μου, και οφείλουμε να τις δώσουμε όλοι μαζί.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε πρώτα στην ιστοσελίδα dikastiko.gr