Ο νόμος 4605/2019 ως λύση στο γόρδιο δεσμό.

Γράφει: Αικατερίνη Τσιώνα, Υ.ΔΝ. Δικηγόρος Ευρωπαϊκού Δικαίου (Panthéon Assas, Paris II)

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο 2ου τεύχους το magazinο Με Το Δικηγόρο, το οποίο είναι διαθέσιμο ηλεκτρονικά εδώ.

Η προστασία της κατοικίας, θεσπίστηκε εξ υπαρχής θεμελίωσης του αστικού κράτους ,ως λίθος της λειτουργίας του. Η προστασία της ιδιοκτησίας, της ιδιωτικής ζωής, της ανάπτυξης της προσωπικότητας που συνδέεται με την κατοικία, ενσαρκώθηκαν όλα σε υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις και κρίθηκαν άξια συνταγματικής προστασίας (άρθρο 9 Σ: «1. Η κατοικία του καθενός είναι άσυλο. Η ιδιωτική και οικογενειακή ζωή του ατόμου είναι απαραβίαστη »).

Σήμερα δηλαδή  , παρά την συνταγματική επιταγή περί προστασίας της, η κύρια κατοικία των οφειλετών βρίσκεται «ανέστια», χωρίς προστατευτική διάταξη, με το μεγάλο αυτό νομοθετικό κενό να καλύπτουν οι διατάξεις του νέου νόμου 4605/2019 στις διατάξεις των άρθρων 68 και επόμενα.

Η ισχύς του νόμου έχει οριστεί μέχρι τις 31/12/2019, οπότε και οι δικαιούχοι (φυσικά πρόσωπα με ή χωρίς πτωχευτική ιδιότητα) μπορούν στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΓΓΠΣ, να υποβάλλουν την αίτησή τους εφόσον έχουν εμπράγματο δικαίωμα, αποκλειστικής ή κατ` ιδανικό μερίδιο, κυριότητας, πλήρους ή ψιλής, ή επικαρπίας σε ακίνητο, το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία του και βρίσκεται στην Ελλάδα, δεν έχει εκδοθεί απορριπτική απόφαση του ν.  ν. 3869/2010 (Α` 130) λόγω δόλιας περιέλευσης του αιτούντος σε αδυναμία πληρωμής ή λόγω ύπαρξης επαρκούς περιουσίας του αιτούντος ή που δέχθηκε την αίτηση, ακόμα κι αν ο οφειλέτης εξέπεσε κατά την παρ. 2 του άρθρου 11 του ν. 3869/2010, η αξία της προστατευόμενης κύριας κατοικίας να μην υπερβαίνει τα 175.000 ευρώ, εάν περιλαμβάνονται και επιχειρηματικά δάνεια, και τα 250.000 ευρώ σε κάθε άλλη περίπτωση, και η υπόλοιπη περιουσία του αιτούντος να μην υπερβαίνει τις 80.000 ευρώ (εάν οι οφειλές του είναι ανώτερες των 20.000 ευρώ). Επίσης το οικογενειακό εισόδημα του αιτούντος φυσικού προσώπου, να μην υπερβαίνει τα 12.500 ευρώ, το δε οικογενειακό 21.000 ευρώ προσαυξημένο κατά 5.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος. Το σύνολο δε των οφειλών δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 130.000 ευρώ ανά πιστωτή ή τις 100.000 ανά πιστωτή αν στις οφειλές αυτές περιλαμβάνονται επιχειρηματικά δάνεια. Για την εξόφληση των οφειλών θεσπίζεται συνεισφορά του Δημοσίου για την εξόφληση της οφειλής , με δεδομένο ότι υποχρεούται πλέον ο οφειλέτης να εξοφλήσει το 120% της αξίας της προστατευόμενης κύριας κατοικίας σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο ίσο με το Euribor τριμήνου προσαυξημένο κατά δύο τοις εκατό (2%), σε χρονικό διάστημα εικοσιπέντε (25) ετών (άρθρο 75 νόμου), με απόσβεση των υπολοίπων  οφειλών εφόσον υπαχθούν τελικώς σε ρύθμιση.

Με την  ηλεκτρονική αίτησή του, ο οφειλέτης υποβάλλει τα στοιχεία των πιστωτών και των οφειλών του, στοιχεία που ανασύρονται αυτόματα από την ΑΑΔΕ (Ε1, Ε9, ΕΝΦΙΑ), και το πλέον σημαντικό δίνει την άδειά του για άρση του τραπεζικού και φορολογικού του απορρήτου σε βάθος πενταετίας. Μετά την υποβολή της αιτήσεως και την κοινοποίηση αυτής στους πιστωτές, προτείνεται από τους τελευταίους πρόταση για την εξυπηρέτηση των οφειλών, η οποία πρέπει να γίνει αποδεκτή από τον οφειλέτη έστω και με έναν πιστωτή εκ των συμμετεχόντων. Σε περίπτωση μη επίτευξης συναινετικής ρύθμισης με έναν ή περισσότερους πιστωτές, ο αιτών μπορεί να προβεί σε δικαστική ρύθμιση με αίτησή του ενώπιον του Αρμοδίου Ειρηνοδικείου σε προθεσμία 15 εργασίμων ημερών από την απόρριψη της ηλεκτρονικής αιτήσεώς του. Η απόφαση που τελικά ρυθμίζει τις οφειλές (συναινετικά ή δικαστικά)  με τουλάχιστον έναν πιστωτή ισχύει έναντι όλων και δεν επιτρέπεται  επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης στην κύρια κατοικία του αιτούντος, η λήψη ασφαλιστικών μέτρων επ` αυτής, η εγγραφή υποθήκης ή η τροπή προσημείωσης υποθήκης σε υποθήκη, εκτός των απαιτήσεων των πιστωτών τα οποία ήταν επιδεκτικές ρύθμισης, τελικά όμως, για οποιοδήποτε λόγο, δεν ρυθμίστηκαν, συναινετικά ή δικαστικά.

Μέχρι σήμερα η εν λόγω πλατφόρμα έχει φιλοξενήσει αιτήσεις, δεν δείχνει όμως να ικανοποιεί το αίτημα χιλιάδων οφειλετών για την εξαίρεση από την εκποίηση της κύριας κατοικίας τους, λόγω των αυστηρών προϋποθέσεων και ορίων και ιδίως λόγω της μη διάθεσης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να προτείνουν αναγκαίες και βιώσιμες λύσεις.

 Ο καιρός εγγύς για την ημερομηνία λήξης της παλιάς ρύθμισης. Θα υπάρξει νέο πλαίσιο και πώς θα είναι αυτό;