Tον Οκτώβριο ο Υπουργός Δικαιοσύνης κος Φλωρίδης παραχώρησε συνέντευξη στο magazino μας "Με Το Δικηγόρο", η οποία φιλοξενείται στο τεύχος του Οκτωβρίου - Δεκεμβρίου 2023 και είναι διαθέσιμο για τους συναδέλφους στα δικαστήρια. Η συνέντευξη αυτή επικεντρώνεται στις ριζικές αναδιαρθρώσεις που επιχειρούνται στη δικαιοσύνη, στη ψηφιοποίηση της λαθώς και στις πρωτοβουλίες εκείνες που στοχεύουν στην ενίσχυση των δικηγόρων.

1. Κε Υπουργέ, το δικηγορικό σώμα υποδέχτηκε θετικά την ανάληψη εκ μέρους σας του Υπουργείου Δικαιοσύνης, καθώς προέρχεστε από τα σπλάχνα του, ως συνάδελφος και τ. Πρόεδρος του Δ.Σ. Κιλκίς. Ποιο είναι το πρώτο πράγμα που θα θέλατε να πείτε απευθυνόμενος στους συναδέλφους σας, τους δικηγόρους;

ΑΠ: Οι δικηγόροι, όπως και οι δικαστές, συμβολαιογράφοι, δικαστικοί υπάλληλοι και επιμελητές, οι οποίοι διακονούν το θεσμό της Δικαιοσύνης, θα πρέπει να συμβάλλουν με προτάσεις και κυρίως με κοινές πρακτικές, ώστε η ελληνική δικαιοσύνη να προχωρήσει στις απαιτούμενες προωθητικές μεταρρυθμίσεις, που θα την οδηγήσουν σε μια νέα εποχή, ποιοτικής και γρήγορης απονομής του δικαίου.

2. Μέχρι σήμερα έχουμε ακούσει τις βασικές σας εξαγγελίες για τη Δικαιοσύνη. Πως θα τις συνοψίζατε; Και, επίσης, πώς σκοπεύετε να τις κάνετε να πετύχουν και στην πράξη;

ΑΠ: To άλμα της ελληνικής δικαιοσύνης στον 21 αιώνα συνοψίζεται και επικεντρώνεται στην ταχύτερη απονομή της, η οποία αποτελεί και την βασική μεταρρυθμιστική εξαγγελία και στόχευση μας. Αυτό θα γίνει, κατά βάση, με την προώθηση ενός Νέου Δικαστικού Χάρτη στη χώρα, που θα αξιοποιεί πιο αποτελεσματικά και παραγωγικά το δικαστικό δυναμικό και τη δομή των δικαστηρίων του ελληνικού συστήματος. Αυτή η μεγάλη αλλαγή, με την βοήθεια των νέων μορφών εξωδικαστικής διαμεσολάβησης, που παραμένουν αναξιοποίητες στην χώρα μας, όπως και με την διαρκή εισαγωγή στο δικαστικό σύστημα των ψηφιακών έργων, καθώς τις στοχευμένες παρεμβάσεις στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και στον Κώδικα Δικονομίας του Συμβουλίου της Επικρατείας, θα διαμορφώσουν τη νέα εποχή της ελληνικής δικαιοσύνης.      

3. Ειδικότερα σχετικά την αξιοποίηση των Ειρηνοδικών, σε ποιο σχέδιο τελικά καταλήγετε και πόσο άμεσα σκοπεύετε να τεθεί αυτό σε εφαρμογή;

ΑΠ: Οι ειρηνοδίκες και οι πταισματοδίκες αποτελούν το 1/3 του δυναμικού δικαστικού της χώρας. Ποσοτικά αποτελούν το κυρίαρχο δυναμικό της πρώτης βαθμίδας του δικαστικού σώματος και μας απασχολεί ιδιαίτερα πως θα αποτελέσουν μαζί με τους πρωτοδίκες, την αιχμή του δόρατος στην επιτάχυνση των δικών στο πρωτοβάθμιο επίπεδο. Άλλωστε η χώρα μας, αποτελεί πανευρωπαϊκή πρωτοτυπία στην διατήρηση ενός διπλού επίπεδου πρωτοβάθμιων δικαστών-ειρηνοδίκες και πρωτοδίκες- την στιγμή που έχει παρέλθει προ πολλού η εποχή, στην οποία ήταν απαραίτητος ένας τέτοιος διαχωρισμός.

Σε κάθε περίπτωση, η καλύτερη αξιοποίηση των ειρηνοδικών, είναι θέμα προς συζήτηση. Άλλωστε γι’ αυτό υπάρχει και η Ομάδα Έργου του Δικαστικού Χάρτη, που επεξεργάζεται αυτά τα θέματα και σύντομα πιστεύω ότι θα είναι σε θέση να μας παρουσιάσει ολοκληρωμένα τις προτάσεις της.  

4. Σε ό,τι αφορά τη μεταφορά δικαστηριακής ύλης προς τους δικηγόρους, έχετε καταλήξει ποια ακριβώς θα είναι αυτή και πως – πότε θα γίνει;

ΑΠ: Θέματα μεταφοράς δικαστηριακής ύλης προς τους δικηγόρους, όπως και προς τους συμβολαιογράφους θα είναι το αντικείμενο επεξεργασίας από την Ομάδα Έργου που ξεκίνησε την μελέτη των τροποποιήσεων του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Μια πρώτη προσέγγιση αφορά τις εξαλείψεις προσημειώσεων, τις ένορκες βεβαιώσεις και σε συνεργασία με τους συμβολαιογράφους την έκδοση διαταγών πληρωμής, κληρονομητηρίων κλπ.

5. Βασική ένσταση των δικηγόρων και το νομικού κόσμου είναι οι συνεχείς τροποποιήσεις σε θεμελιώδη νομοθετήματα, όπως είναι και ο Ποινικός Κώδικας, για τον οποίο έχετε επίσης εξαγγείλει σωρεία αλλαγών. Δεν θα πρέπει επιτέλους να καταλήξουμε σε ένα μοντέλο, το οποίο θα εφαρμοστεί επί μακρόν, ώστε να δοκιμαστεί κιόλας;

ΑΠ: Εξ αρχής στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης για τη Δικαιοσύνη, είχα καθαρά δηλώσει ότι δεν προτιθέμεθα να προχωρήσουμε σε εκτεταμένες αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα και τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, παρά μόνο σε σημειακές και απολύτως αναγκαίες. Τέτοιες που θα οδηγούν στην εξυπηρέτηση του προληπτικού και σωφρονιστικού χαρακτήρα της ποινής μέσω της έκτισης της, ώστε ταυτόχρονα να αντιμετωπισθεί το κλίμα ατιμωρησίας καθώς και στον εξορθολογισμό των ποινικών κυρώσεων σε εγκλήματα με μείζονες και σύγχρονες κοινωνικές προεκτάσεις όπως πχ οι πυρκαγιές και η ενδοοικογενειακή βία.

6. Οι υποδομές στα δικαστήριά μας, ιδίως στο Πρωτοδικείο Αθηνών, αλλά και στο Εφετείο και σε αρκετά Ειρηνοδικεία, είναι τριτοκοσμικές. Ασχέτως της ανέγερσης του νέου Πρωτοδικείου που έχει εξαγγελθεί, δεν θα πρέπει να ληφθούν άμεσα μέτρα αναβάθμισης των ήδη υπαρχόντων υποδομών;

ΑΠ: Από τις πρώτες κινήσεις της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου ήταν η επίσκεψη μας στα μεγάλα δικαστικά συγκροτήματα του Πρωτοδικείου και Εφετείου Αθηνών. Θέσαμε σε προτεραιότητα και δρομολογήσαμε την αντιμετώπιση βασικών προβλημάτων των κτιριακών και υλικοτεχνικών εγκαταστάσεων, όπως η θέρμανση, ο κλιματισμός  και διάφορες εργασίες αναβάθμισης των χώρων τους. Σχετικά σύντομα αναμένεται να παραδοθεί μια καινούργια αίθουσα συνεδριάσεων στο Εφετείο Αθηνών, ενώ μελετάται η κατασκευή άλλων δύο. Υπάρχει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα κατασκευής Δικαστικών Μεγάρων σε όλη τη χώρα, το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη. Πιστεύω ότι σημαντική παράμετρος στην σωστή απονομή της Δικαιοσύνης είναι οι σωστές συνθήκες εργασίας των λειτουργών της. Στο πλαίσιο του Νέου Δικαστικού Χάρτη, βασικό θέμα αποτελεί η Διοίκηση, όπου και θα αντιμετωπιστεί ριζικά, η οργάνωση και ο τρόπος διαχείρισης και λειτουργίας των δικαστηρίων. Οι διοικούντες τα Δικαστήρια πρέπει να απαλλαγούν από μη δικαστικές υποχρεώσεις, τις οποίες θα αναλάβουν άλλα πρόσωπα.

7. Επίσης, για την πρόσληψη υπαλλήλων, που αποτελεί μεγάλη πληγή ιδίως στο Πρωτοδικείο Αθηνών, έχουμε κάποια σχετική εξέλιξη;

ΑΠ: H αναλογία δικαστών με υπαλλήλους στο ελληνικό δικαστικό σύστημα είναι 1:1 ενώ στην ΕΕ είναι 1:3 ή 3,5.Υπάρχει λοιπόν, σοβαρή υστέρηση. Με το νέο σύστημα προσλήψεων δικαστικών υπαλλήλων εισήλθαν στην ΕΣΔΙ τον Ιούλιο 311 υπάλληλοι. Είναι σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για άλλους 220 και για το 2024, αναμένεται η πρόσληψη άλλων 250 υπαλλήλων.

Σε κάθε περίπτωση το πρόβλημα παραμένει και μπορεί ν’ αντιμετωπιστεί με κλιμακωτή αύξηση των προσλήψεων στους επόμενους διαγωνισμούς, αλλά κυρίως, με τον εκσυγχρονισμό πολλών λειτουργιών μέσω της ψηφιοποίησης.

8. Γνωρίζουμε ότι καταβάλλετε προσπάθεια να λυθεί επιτέλους οριστικά το πρόβλημα των αποζημιώσεων στη Νομική Βοήθεια. Γνωρίζουμε επίσης ότι υφίστανται διάφορα εμπόδια για αυτό. Είστε σε θέση σήμερα να μας δώσετε ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, αλλά και ποια εν τέλει θα είναι η λύση που θα δοθεί;

ΑΠ: Το πρόβλημα της Νομικής Βοήθειας είναι διπλό. Τα οφειλόμενα των ετών μέχρι το 2023, που θα εκκαθαριστούν στο 100% των οφειλομένων προς τους δικηγόρους. Και η νέα φάση από το 2024, η οποία θα γίνεται εξ ολοκλήρου μέσω ηλεκτρονικής πλατφόρμας, που βρίσκεται υπό κατασκευή.   

9. Σχετικά με την ηλεκτρονική δικαιοσύνη, υπάρχει κάποιος συνολικός σχεδιασμός;

ΑΠ:  Τα τρία σημαντικά  έργα ψηφιοποίησης της Δικαιοσύνης, βρίσκονται  ήδη σε εξέλιξη, το  Ολοκληρωμένο Συστήματος Διαχείρισης Δικαστικών Υποθέσεων για την Πολιτική, Ποινική και Διοικητική Δικαιοσύνη, η αναμόρφωση του Εθνικού Ποινικού Μητρώου και το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Αυτά αναμένεται να επηρεάσουν σημαντικά την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης, χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης με συνολικό ποσό περί τα 150 εκ. ευρώ.

Ταυτόχρονα  με την συνεργασία του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης βρίσκονται σε υλοποίηση ψηφιακές παρεμβάσεις, όπως το σύστημα τηλεδιασκέψεων σε δικαστήρια και σωφρονιστικά καταστήματα  και η παροχή ψηφιακών υπηρεσιών ενημέρωσης της πορείας των πινακίων και των εκθεμάτων των δικαστηρίων.

10. Τέλος, το δικηγορικό σώμα έχει πληγεί και συκοφαντηθεί επανειλημμένα τα τελευταία δέκα περίπου χρόνια. Ο δικηγορικός υπερπληθωρισμός, δε, που συνεχώς διογκώνεται, δημιουργεί πλείστες όσες ανισότητες. Ως συνάδελφος δικηγόρος, από τη θέση που είστε, σκοπεύετε να πάρετε πρωτοβουλίες υποστηρικτικές προς τους δικηγόρους; Και αν ναι, ποιες είναι αυτές;

ΑΠ: Καταβάλουμε προσπάθειες ώστε να ενταχθούν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα οι εξής δράσεις:

• Για την αναβάθμιση των δεξιοτήτων και τη σχετική πιστοποίηση ψηφιακών γνώσεων των δικηγόρων

Αντικείμενο της προτεινόμενης πράξης είναι η Ολοκληρωμένη Παρέμβαση μέσω δράσεων Κατάρτισης και Πιστοποίησης, προκειμένου να αναβαθμισθούν οι δεξιότητες στον τομέα της Ψηφιακής Τεχνολογίας  30.000 Δικηγόρων.

• Ενδυνάμωση θεσμού Νομικού Παραστάτη

Η «Ομάδα Στόχος» είναι 30.000 Δικηγόροι, οι οποίοι θα συμμετάσχουν σε επιμορφωτικά σεμινάρια σε θεματικούς κύκλους, με σκοπό να αποκτήσουν γνώσεις και δεξιότητες, σχετικά με το ρόλο τους στη διαδικασία  της Διαμεσολάβησης.

• Voucher Νέων Δικηγόρων

Η παρεχόμενη ενίσχυση θα συμβάλει στην εξασφάλιση μέρους της απαιτούμενης ρευστότητας για τη λειτουργία της νέας δραστηριότητας, καλύπτοντας λειτουργικές δαπάνες οι οποίες θα πραγματοποιηθούν μέσα στους επόμενους 10 μήνες, προκειμένου να πραγματοποιήσουν τα πρώτα επαγγελματικά τους βήματα ως αυτοαπασχολούμενοι σε μια ιδιαίτερα δύσκολη συγκυρία όπως είναι η παρούσα.

Η ενίσχυση θα έχει τη μορφή Voucher (κατ’ αποκοπή ποσού) και θα ανέρχεται στο ποσό των 5.000 € ανά ωφελούμενο, για 3.500 Δικηγόρους.

• Στο Τομεακό Πρόγραμμα Ανθρώπινο Δυναμικό και Κοινωνική Συνοχή: Πρακτική Άσκηση Νέων Αποφοίτων Νομικών Σχολών 2

Η Πράξη αφορά σε 2.400 νέους απόφοιτους Νομικών Σχολών, που θα πραγματοποιήσουν την Πρακτική τους Άσκηση για 6 μήνες σε Δικαστήρια και στην συνέχεια θα κατανεμηθούν σε δικηγορικά γραφεία, που θα δηλώσουν συμμετοχή στο πρόγραμμα, με κριτήρια που θα οδηγούν στην επιλογή του δικηγορικού γραφείου που εξυπηρετεί τις ανάγκες του ασκούμενου. Η πρακτική άσκηση στα δικηγορικά γραφεία θα έχει διάρκεια 12 μήνες και με αυτόν τον τρόπο ολοκληρώνεται η 18μηνη υποχρεωτική περίοδος ώστε να λάβουν την Άδεια Άσκησης Επαγγέλματος.

Θεωρούμε, ότι με συγκεκριμένο σχέδιο και συμμετοχή όλων των συντελεστών, μπορούμε να οδηγηθούμε σε μια νέα εποχή.