H Εισαγγελέας Εφετών Αθηνών, κα Ουρανία Σταθέα, με αφορμή τη μήνυση που αντιμετώπιζε δικηγόρος για όσα ανέφερε σε δικόγραφά του, εξέδωσε την υπ' αριθμ. 24-239 Διάταξη - σταθμό, που αποτελεί τεκμήριο ελευθερίας άσκησης του δικηγορικού λειτουργήματος.

Ο δικηγόρος μηνύθηκε από τον αντίδικο του εντολέα του, με αφορμή όσα ανέφερε ως γεγονότα στο δικόγραφο και τα σημειώματά του, ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (Διαδικασία Ασφαλιστικών Μέτρων). Ο αντίδικος ζήτησε την άσκηση ποινικής δίωξης και την παραπομπή σε δίκη του δικηγόρου.

Η Εισαγγελέας Εφετών απεφάνθη τελεσίδικα ότι δεν υπέχει ευθύνη ο δικηγόρος για όσα γεγονότα εκθέτει στα δικόγραφά του κατ’ εντολήν του εντολέως του, καθώς και ότι ο δικηγόρος ενεργεί σε εκτέλεση νομίμου καθήκοντος.

Σύμφωνα με την ως άνω Διάταξη “παγίως γίνεται δεκτό ότι ο δικηγόρος δεν υπέχει ποινική ευθύνη για την παράθεση γεγονότων ή τη διατύπωση αξιολογικών κρίσεων του εντολέα του, με την σύνταξη αγωγών, εγκλήσεων κλπ., που συντάσσονται με εντολή του εντολέως του και βρίσκονται μέσα στα πλαίσια της εντολής αυτής (ΑΠ 912/1998, ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1568/1997 ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1395/1996 ΠοινΧρ ΜΖ΄ 1418, Ι. Ναζίρης, Αρμενόπουλος 2020, 1058). Τούτο γίνεται δεκτό και όταν πρόκειται για λόγια του ιδίου του συνηγόρου και ασφαλώς ισχύει και στην περίπτωση υποβολής μήνυσης ή έγκλησης ή κατάθεσης αγωγής, προτάσεων ή σημειώματος, οπότε το περιεχόμενο αυτών των δικογράφων αποδίδεται πάντα στον εντολέα και όχι στον ίδιο τον συνήγορο (έτσι και Ι. Ναζίρης, όπ.π.). Τα ανωτέρω νομολογούμενα προκύπτουν και βάσει του Κώδικα Δικηγόρων (ν. 4194/2013), όπου στο μεν άρθρο 5 περ. δ΄ ορίζεται ότι ο δικηγόρος «δεσμεύεται από το περιεχόμενο της εντολής που αποδέχτηκε», στο άρθρο 3 παρ. 1 διαλαμβάνεται ότι εκείνο που προέχει στην εντολή που δίδει ο εντολέας προς τον δικηγόρο «είναι το στοιχείο της εμπιστοσύνης του εντολέα του προς αυτόν» και στο άρθρο 37 παρ. 1, εν τέλει, ορίζεται με σαφήνεια ότι ο δικηγόρος αποδεχόμενος την εντολή έχει υποχρέωση να ενεργεί κατά την εντολή.

Όταν ο συνήγορος, ενεργώντας καλόπιστα και μη γνωρίζοντας την αναλήθεια εκείνων που εκθέτει ενώπιον των αρμοδίων δικαστικών οργάνων, ενεργεί σε εκτέλεση νομίμου καθήκοντος (κατά την ΑΠ 912/1998, όπ.π.), έχει δεσμίαν αρμοδιότητα υλοποίησης της εντολής που έλαβε παρά του εντολέως του, και η όποια υποβολή στον Εισαγγελέα ή το Δικαστήριο της φερόμενης ως αναληθούς έγκλησης ή μηνυτήριας αναφοράς ή αγωγής κλπ δικογράφων, αποτελεί, τρόπον τινά, «υπηρεσιακή ενέργεια» και υποχρέωση, χωρίς να έχει τούτος τον υπερχειλή εκείνον δόλο που απαιτείται τόσο για το αδίκημα της ψευδούς καταμήνυσης, όσο και για τα αδικήματα της εξύβρισης και της συκοφαντικής δυσφήμησης. Διότι ο συνήγορος δεν ενεργεί εν προκειμένω «ιδίω ονόματι», αλλά ως δικηγόρος προς προστασία των συμφερόντων και υλοποίησης των επιθυμιών και υποδείξεων του εντολέως του (βλ. επ’ αυτών ΣυμβΕφΑθ 29/2020, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ & ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ) και έχει σαφή υποχρέωση να υπερασπιστεί ενώπιον των δικαστηρίων τον εντολέα του, έστω κι αν γίνεται οξύς ή υπερβολικός στις εκφράσεις του (ΑΠ 1568/1997, όπ.π.). Μόνο στην περίπτωση που ο δικηγόρος έχει προσωπική εμπλοκή με την υπόθεση, και πείθει λ.χ. άλλον να τελέσει άδικες πράξεις, τότε μόνον θεμελιώνεται ευθύνη του ως ηθικού αυτουργού (βλ. ΑΠ 241/2015 ΝΟΜΟΣ)."

Επισυνάπτεται κατωτέρω ολόκληρο το κείμενο της υπ' αριθμ. 24-239 Διάταξης της Εισαγγελέως Εφετών Αθηνών, κας Ουρανίας Σταθέα.